ผู้ป่วยหลังการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม จะดูแลกันอย่างไร ?
โดย ผศ.นพ.ธนินนิตย์ ลีรพันธ์
สำหรับท่านที่เป็นโรคข้อเข่าเสื่อมมากจนขาโก่ง ปวดมากจนเดินไม่ได้ หรือรักษาด้วยการทานยา ฉีดยามาเป็นระยะเวลานาแล้วอาการไม่ดีขึ้น การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมเป็นทางเลือกที่ดีที่สุดในปัจจุบัน
ภาพเอกซเรย์พบกระดูกชนกัน ไม่มีกระดูกอ่อน
ทำไมต้องผ่าตัด
การผ่าตัดทำเพื่อลดอาการเจ็บปวด แก้ไขความผิดปกติของขาที่โก่ง ช่วยทำให้ขาตรงขึ้น เวลาเดินมีความมั่นคงไม่หกล้มได้ง่าย และช่วยให้ท่านสามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ดียิ่งขึ้นกว่าก่อนการผ่าตัด
หลังการผ่าตัดท่านสามารถลุกเดินได้ในวันรุ่งขึ้น โดยใช้ไม้เท้าในการช่วยพยุงเดิน
หลังการผ่าตัดจะมีการให้ยาแก้ปวดเฉพาะที่ และการบล๊อกเส้นประสาทเพื่อลดอาการเจ็บปวด
โดยในช่วงวันแรกหลังการผ่าตัดเราจะใช้ความเย็นประคบเข่าด้านที่ผ่าตัด เพื่อลดการบวม ลดการอักเสบ ลดปวด โดยผู้ป่วยสามารถฝึกการกระดกข้อเท้า เพื่อให้กล้ามเนื้อขามีการขยับ เพื่อลดความเสี่ยงการเกิดเส้นเลือดอุดตัน
วันที่ 1 หลังการผ่าตัด ท่านสามารถลุกเดินฝึกเดิน เข้าห้องน้ำได้ ฝึกกล้ามเนื้อหน้าขา
การทำกายภาพหลังการผ่าตัด ได้แก่
- การฝึกเดินโดยใช้ walker ช่วยในการเดิน
- การประคบเย็นที่บริเวณเข่าข้างที่ผ่าตัด เพื่อลดการอักเสบและลดปวด
- การฝึกงอเหยียดขาให้สุด
- การฝึกกล้ามเนื้อหน้าขาให้แข็งแรง quadriceps strengthening
ส่วนใหญ่จะใช้เวลาประมาณ 3 เดือนที่จะสามารถเดินได้ปกติโดยไม่ใช้ไม้เท้า อย่างไรก็ตามขึ้นกับความสามารถในการทำกายภาพบำบัด ฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อของผู้ป่วยด้วย
ผู้ที่ผ่าตัดสามารถขับรถได้หลังจากผ่าตัดเมื่อท่านหายปวด สามารถงอเข่า เหยียดเข่าได้ดี
มากกว่า 80-95%ของผู้ป่วยที่รับการผ่าตัด มีความพึงพอใจผลการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม
Reference:
Patient Satisfaction After Total Knee Arthroplasty: Who Is Satisfied and Who Is Not?
Robert B Bourne 1 , Bert M Chesworth, Aileen M Davis, Nizar N Mahomed, Kory D J Charron