ปวดเข่า โรคข้อเข่าเสื่อม!
โดย ผศ.นพ.ธนินนิตย์ ลีรพันธ์
ทำไมถึงมีอาการปวดข้อเข่า ? สาเหตุเกิดจากอะไร ?
โรคข้อเข่าเสื่อมนับว่าเป็นปัญหาสำคัญอย่างหนึ่งในผู้สูงอายุทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดเข่าเวลาเดิน ขาโก่ง การทรงตัวของร่างกายไม่ดีมีโอกาสเกิดการหกล้มได้ง่าย ในคนไทยมีผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมมากถึง 6 ล้านคน
อาการปวดเข่าในโรคข้อเข่าเสื่อมเกิดจากสาเหตุใด ?
- มีการอักเสบของเยื่อบุข้อเข่า ทำให้ข้อเข่ามีอาการบวมตึง เนื่องจากเยื่อบุข้อที่อักเสบมีการสร้างน้ำไขข้อที่ไม่มีคุณภาพออกมาในปริมาณมากจึงทำให้เกิดอาการบวมตึงขึ้นภายในข้อเข่า คล้ายกับลูกโป่งที่ขยายตัวออกทำให้ข้อเข่าตึงมากขึ้นมีอาการปวดบริเวณหลังเข่าเหยียด้อเข่าได้ไม่สุด
- เกิดกระดูกงอกรอบๆบริเวณข้อเข่าอันเนื่องมาจากเกิดความไม่มั่นคงของข้อเข่า ร่างกายตอบสนองด้วยการพยายามสร้างกระดูกรอบๆข้อเข่าขึ้นมาทดแทน กระดูกที่งอกขึ้นมาใหม่นั้นไปเบียดเนื้อเยื่ออ่อนรอบๆบริเวณข้อเข่ามีผลทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดเข่าเพิ่มมากขึ้นในอิริยาบทที่งอเข่านาน เช่นท่านั่งคุกเข่า นั่งขัดสมาธิ นั่งพับเพียบ เวลาลุกขึ้นยืนจึงทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดรอบๆบริเวณข้อเข่า
- มีการฉีกขาดของเส้นเอ็น และหมอนรองกระดูก มีการทำลายกระดูกที่บริเวณกระดูกใต้ต่อผิวข้อ
- กระดูกบริเวณข้อเข่าทั้ง2ด้านมาเสียดสีกันทำให้มีอากาการปวดมากขึ้นในขณะที่ผู้ป่วยนั่งนานๆแล้วจะลุกขึ้นผู้ป่วยจะมีความรู้สึกเหมือนกับต้องพยายามตั้งไข่ก่อนที่จะเดิน ไม่เหมือนกับช่วงที่เป็นหนุ่มสาว อันเนื่องมาจาก โรคข้อเข่าเสื่อมมีการทำลายกระดูกอ่อนผิวข้อ ซึ่งกระดูกอ่อนผิวข้อจะทำหน้าที่ลดแรงกระแทกบริเวณข้อเข่าและทำให้การเคลื่อนไหวของข้อเข่าเป็นไปอย่างคล่องตัว ดังนั้นเมื่อกระดูกอ่อนผิวข้อถูกทำลายลงจึงทำให้การเคลื่อนไหวของข้อเข่าลำบาก
- ในผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมมักจะมีหมอนรองกระดูกสันหลังเสื่อมร่วมอยู่ด้วย ดังนั้นเมื่อมีอาการปวดเข่าจะทำให้ผู้ป่วยเสียสมดุลในการเดินทำให้เกิดอาการเดินกะเผลกซึ่งจะส่งผลต่อการรับนำ้หนักของกระดูกสันหลัง ทำให้เกิดการอักเสบของกระดูกข้อต่อบริเวณสันหลัง มีผลทำให้ผู้ป่วยอาจจะมีอาการปวดหลังร่วมกับอาการปวดร้าวลงเข่าและน่องร่วมด้วย
- มีการทำลายกระดูกบริเวณข้อเข่าเพิ่มมากขึ้น เพิ่มความดันภายในโพรงกระดูกใต้ผิวข้อ
พยาธิสภาพ
เกิดจากการเสื่อม การสึกหรอของกระดูกอ่อนผิวข้อ โดยปกติแล้ว กระดูกอ่อนผิวข้อจะช่วยทำให้ข้อเข่าสามารถเคลื่อนไหวได้ดี และลดแรงกระแทกของข้อเข่า เมื่ออายุมากขึ้นผิวข้อกระดูกอ่อนเกิดการเสื่อม มีการสึกหรอของกระดูกอ่อน จึงทำให้ผิวข้อหายไป ทำให้กระดูกของข้อเข่า 2 ด้านมาชนกัน จึงเกิดอาการปวด โดยเฉพาะเมื่อเดิน หรือลงน้ำหนักที่ขาด้านนั้น
ปัจจัยเสี่ยง
- น้ำหนักตัวที่มาก อ้วน
- ทำงานหรือท่านั่งที่ต้องงอเข่ามาก ๆ เช่น คุกเข่า ขัดสมาธิ นั่งยอง ๆ
การรักษา
- การปรับพฤติกรรม ได้แก่ ลดน้ำหนัก หลีกเลี่ยงท่านั่งที่ต้องงอเข่ามาก ๆ
- การใช้ความเย็นประคบ เมื่อมีอาการปวด บวม
- การใช้ยาลดอักเสบ ลดปวด เพื่อบรรเทาอาการ
- ถ้าเข่าบวมอักเสบ ก็อาจจะใช้วิธีดูดน้ำออกและฉีดยาลดการอักเสบ เพื่อบรรเทาอาการและลดการอักเสบ
- การบริหารกล้ามเนื้อหน้าขา
จะพิจารณารักษาด้วยการผ่าตัดด้วยการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมเมื่อไหร่
- รักษาด้วยวิธีดังกล่าวข้างต้นมาระยะเวลานานแล้วไม่ได้ผล
- เป็นข้อเข้าเสื่อมระยะที่ 4 เข่าโงมาก เดินลำบาก
หลายท่านมีข้อสงสัยซักถามว่า อาหารเสริม งาดำ คอลลาเจน จะสามารถช่วยรักษาข้อเข่าเสื่อมได้มั้ย?? จากหลักฐานทางการแพทย์ปัจจุบันยังไม่มีการทดลองในมนุษย์ว่าสารต่างๆที่กล่าวมาข้างต้นได้ผล ดังนั้นท่านไม่ต้องเสียเงินโดยเปล่าประโยชน์นะครับ
สอบถามปัญหาสุขภาพกระดูกและข้อได้ที่
Line OA: https://lin.ee/swOi91Q หรือ Line ID search @doctorkeng
Website: www.taninnit.com
YouTube: https://www.youtube.com/results?search_query=taninnit+leerapun
Facebook: หมอเก่งไขปัญหาปวดกระดูกและข้อ
Blockdit: https://www.blockdit.com/doctorkeng